Poslovi platnog prometa

Poslovi platnog prometa kod nas obavlja se u:

  • Bankama
  • Poslovnim Bankama
  • Preduzećima PTT saobraćaja


Narodna banka Srbije

Narodna banka Srbije obavlja sledeće poslove platnog prometa:

  1. vodi žiro, obračunske i druge račune banaka kao i račune drugih subjekata
  2. vrši međubankarski kliring i obračun;
  3. upravlja tokovima gotovine, obezbeđuje smeštaj, čuvanje i distribuciju gotovog novca, prima uplate, izvršava isplate i obavlja blagajničko-trezorske poslove;
  4. prati likvidnost banaka, daje naloge i preduzima mere radi održavanja dnevne likvidnosti banaka;
  5. vrši međubankarski obračun čekova po tekućim računima građana i obračun platnih kartica;
  6. uspostavlja, održava i administrira informatičku infrastrukturu za obavljanje platnog prometa Republike Srbije;
  7. stara se o razvoju i unapređenju platnog prometa;
  8. obavlja poslove kontrole platnog prometa kod banaka


Poslovne Banke

Poslovne Banke obavljaju sledeće poslove platnog prometa:

  1. vode račune pravnih lica i fizičkih lica koja obavljaju delatnost, izvršavaju interne i međubankarske transakcije plaćanja s tih računa i na te račune;
  2. primaju od fizičkih lica uplate u korist računa koji se vode u drugoj banci;
  3. primaju uplate u korist računa fizičkih lica koji se vode u toj banci;
  4. obavljaju gotovinska plaćanja;
  5. obavljaju blagajničko-trezorske poslove i obezbeđuju smeštaj i čuvanje gotovog novca;
  6. primaju i naplaćuju čekove;
  7. organizuju izdavanje platnih kartica i plaćanje platnim karticama i drugim instrumentima plaćanja;
  8. obavljaju i druge poslove platnog prometa u skladu


 
Preduzeća PTT saobraćaja

Preduzeća PTT saobraćaja obavljaju, u smislu ovog zakona, sledeće poslove platnog prometa:

  1. primaju uplate od fizičkih lica u korist računa koji se vode kod banke i vrše isplate tim licima;
  2. primaju uplate dnevnog pazara za račun klijenata banaka;
  3. primaju i naplaćuju čekove po tekućim računima građana.''.


Oblici plaćanja

Pravna lica i fizička lica koja obavljaju delatnost mogu međusobne novčane obaveze izmirivati neposredno, prenosom hartija od vrednosti.

Pravna lica i fizička lica koja obavljaju delatnost mogu međusobne novčane obaveze izmirivati i ugovaranjem promene poverilaca, odnosno dužnika u određenom obligacionom odnosu (asignacija, cesija i dr.), prebijanjem (kompenzacija) i na drugi način.


Pojmovi u smislu zakona o platnom prometu

Pojmovi u smislu zakona o platnom prometu imaju sledeća značenja:

  • klijent označava fizičko ili pravno lice koje ima račun kod banke
  • pravno lice označava preduzeća, javne institucije i druge oblike organizovanja, čije je osnivanje registrovao nadležni organ ili je osnovano zakonom;
  • fizičko lice označava lice koje obavlja delatnost radi sticanja dobiti i drugo fizičko lice;
  • novčanim sredstvima označavaju se gotov novac i depoziti koji se drže na računima kod banaka;
  • račun označava tekući, žiro i drugi račun, uključujući i račun za izvršenje jedne transakcije plaćanja, otvoren na osnovu ugovora između klijenta i banke;
  • obračunski račun označava račun banke, kao i račune drugih subjekata koji se vode u Narodnoj banci Srbije, preko koga se vrše plaćanja i obračunavaju međubankarska, odnosno međusobna plaćanja;
  • pokrićem na računu označava se dovoljan iznos raspoloživih sredstava
  • dužnik označava fizičko ili pravno lice koje vrši plaćanje u transakciji plaćanja;
  • poverilac označava fizičko ili pravno lice koje prima uplatu u transakciji plaćanja;
  • pošiljalac označava fizičko ili pravno lice koje nalog za plaćanje daje prijemnoj banci;
  • nalogodavac označava pošiljaoca prvog naloga za plaćanje kojim se inicira transakcija plaćanja. U transferu odobrenja nalogodavac je dužnik, a u transferu zaduženja - poverilac;
  • primalac označava pravno ili fizičko lice čija banka treba da primi poslednji nalog za plaćanje u transakciji plaćanja. U transferu odobrenja primalac je poverilac, a u transferu zaduženja - dužnik;
  • nalog za plaćanje označava instrukciju datu banci da izvrši plaćanje ili naplati određeni iznos novca s naznačenog računa;
  • elektronskim se označava način prenosa naloga za plaćanje i drugih podataka u transakciji plaćanja - telekomunikacijski ili fizičkom isporukom traka, disketa i sličnih nosilaca podataka;
  • izvršenje označava sprovođenje instrukcija sadržanih u nalogu za plaćanje - izdavanjem prijemnoj banci odgovarajućeg naloga za plaćanje;
  • transakcija plaćanja označava prenos poveriocu novčanih sredstava s računa dužnika, ili na račun poverioca. U transakciji plaćanja dužnik i poverilac mogu biti različita fizička ili pravna lica, ili isto fizičko ili pravno lice;
  • kliring označava razmenu i obradu međubankarskih naloga za plaćanje - radi obračuna bilateralnih ili multilateralnih neto iznosa koje svaka banka duguje, ili koje se svakoj banci duguju za poravnanje naloga za plaćanje uključenih u svaki klirinški krug;
  • obračun označava izvršavanje naloga za plaćanje i međubankarskih plaćanja;
  • ugovor označava sporazum zaključen između banke i klijenta, kojim se regulišu otvaranje i vođenje računa, kao i prava i obaveze ugovornih strana.


Plaćanja

Nalog za plaćanje može biti u pisanoj formi, elektronski ili usmen. Usmeni nalog za plaćanje banka i klijent moraju prethodno predvideti ugovorom o otvaranju i vođenju računa.

Nalog za plaćanje mora da sadrži podatke o izdavaocu i primaocu naloga i njihovim bankama, podatke o iznosu, kao i druge propisane podatke.

Nalozi za plaćanje ispostavljaju se na jedinstvenim instrumentima platnog prometa, čiji oblik, sadržinu i način korišćenja propisuje Narodna banka Srbije


Uplate i isplate sredstava, plaćanja i depoziti

Klijenti koji imaju račune kod banaka platni promet obavljaju prenosom sredstava, uplatom i isplatom. Klijent može podići sredstva s računa ili izvršiti plaćanje - na osnovu naloga, i to u visini pokrića na računu.

Pravna lica i fizička lica koja obavljaju delatnost dužna su da dinare primljene u gotovom po bilo kom osnovu, uplate kod banke istog dana, a najkasnije narednog radnog dana.

Klijent ne može raspolagati sredstvima s računa čije je izvršenje izuzeto zakonom, sudskom odlukom ili odlukom drugog nadležnog organa.

Druge finansijske organizacije osnovane prema zakonu kojim se uređuju banke i druge finansijske organizacije za obavljanje poslova platnog prometa otvaraju račun kod banke.

Dodaj komentar Sviđa mi se - (0) Ne sviđa mi se - (0)    

  • Organizacija i tehnika platnog prometa 1
  • Organizacija i tehnika platnog prometa 2
  • Organizacija i tehnika platnog prometa 3