Proporcijama ljudskog tela su se bavili mnogi umetnici i naučnici svih vremena. Još su Egipćani i Grci postavili standardne idealne mere. Već u doba antičke Grčke i Egipta, znalo se za zlatni presek, koji je pre svega uključen u izgradnju monumentalnih građevina poput velikih piramida ili Partenona.

Zlatni presek je odnos duži AB presečene tako da je AB:AC=AC:CB.


 
Mnogi savremeni naučnici nastojali su da dokažu da se princip savršene proporcije, uključujući i postizanje zlatnog preseka, može naći u delima svih vremena, pa i onda kada umetnici nisu poznavali odgovarajuča matematička pravila.

Kada govorimo o harmoniji ljudskog tela kao sinonimu za simetriju na vizuelnom planu onda je nezaobilazna umetnost klasične Grčke. U 4. veku pre nove ere jedan od tvoraca klasičnog grčkog stila u umetnosti, vajar iz Arga Poliklet, oslobodio je grčku lepotu. Glorifikujući atletsko telo, rotacijom ga podelivši na horizontalno i vertikalno, on stvara statuu koja će kasnije biti nazvana kanon, jer se u njoj ovaploćuju sva pravila tačne proporcije. Princip koji važi za kanon ne zasniva se na ravnoteži dva ista elementa.

Grčki kanon proporcije razlikovao se od egipatskog. Grci su zavideli egipatskoj fiksaciji za red i preciznost, ali su je vremenom nadmašili pažljivo proučavajući svaki detalj ljudskog lica i tela. Egipćani su posedovali jednake rešetkaste mreže koje su određivale kvantitativne fiksne mere. Kod Poilikleta nema više fiksnih jedinica: glava će se prema telu odnositi isto kao i telo prema nogama. Ovakav organski koncept pobedio je egipatsku hladnoću, pritom prilagođavajući samu figuru poziciji posmatrača.

Slika pokazuje matematičku analizu proporcija Dorífera zasnovanog na zlatnom preseku

Svi delovi tela moraju da se prilagode jedan drugom prema odnosima proporcije u geometrijskom smislu zlatnog preseka.

Antiku menja srednji vek i posvećenost religiji. Čovek prestaje da se poučava, a umetnost je posvećena Bogu. Renesansa prevazilazi ovaj odnos prema religiji i postavlja čoveka u prvi plan proučavanja. Leonardo Da Vinči i Direr su umetnici koji su uspostavili odnos idealnih mera, koji je i danas ostao neprevazidjen.

Leonardo Da Vinči je kroz crtež na osnovu klasičnog Vitruvievog čoveka prikazao savršene mere.

Leonardov Vitruvie predstavlja povezanost čoveka sa prirodom. On smatra čoveka kosmografijom mikrokosmosa, a njegov razvoj poredi sa razvojem kosmosa. Po Leonardu, kvadrat predstavlja materijalnu stvarnost, a krug stanje duha.

Leonardove proprocije su zasnovane na starim merama, a delovi čoveka se nalaze u sledećim odnosima:

  • visina = 8 glava
  • dlan = 4 širine prsta
  • stopalo = širina 4 dlana
  • raspon ruku je jednak visini čoveka
  • lice = 1/10 visine
  • širina ramena = 1/4 visine
  • dužina ruke od vrha prasta do lakta = 1/5 visine
  • nadlaktica = 1/8 visine
  • šaka = 1/10 visine
  • dužina od vrha brade do vrha nosa = 1/3 glave
  • visina čela = 1/3 glave
  • dužina uha = 1/3 glave

 

 

    

 

 

Osim Leonarda, i Direr sa bavio ovom tematikom. Kako srednji vek odiše obožavanjem Boga, Direr insistira na religijskom smislu realnosti po kome su simboli čistih i jednostavnih istina o stvarima nalaze unutar, a ne iza ili ispod stvari. Taj njegov stav ima šire refleksiju.

Kod Direra se telesne proporcije zasnivaju na rigoroznim matematičkim obrascima. Njegova čuvena slika Melanholija udružuila je melanholični karakter sa geometrijom praveći otklon od spokojnog prikaza Euklida. Direr, najpoznatiji nemački renesansni slikar prvi je u Evropi sastavio magični kvadrat. Napisao je i delo o geometriji, perspektivi, proporcijama i projektovanju fortifikacija.

 

Direr je osim idealnih proporcija čovekove figure, postavio i tipografske proporcije koje se koriste i u savremenoj tipografiji. Reč  je o geometriji rimske kapitale koja je osnova svim pismima.


 
I danas se poštuju proučavanja velikana likovnih umetnosti, a na slici možete videti savremeng umetnika koji je postavio savršene ljudske proporcije na osnovu zlatnog preseka.

Dodaj komentar Sviđa mi se - (12) Ne sviđa mi se - (3)    

  • Crtanje ljudske figure 1
  • Crtanje ljudske figure 2
  • Crtanje ljudske figure 3
  • Crtanje ljudske figure 4
  • Crtanje ljudske figure 5