Današnja štampa

Današnja štampa, ona koja odlikuje kraj XX i početak XXI veka, predstavlja novu prekretnicu u razvoju štamparstva i grafike. Današnju štampu karakteriše izuzetno masovna i kompleksna upotreba najsavremenijih digitalnih mašina – personalnih računara, koji se koriste u svim segmentima grafičke proizvodnje, što ima za posledicu transformisanje tradicionalne štampe u digitalnu. Štampa definitivno nastavlja svoj ubrzan razvoj i u XXI veku, s obzirom na to da je neodvojivo povezana sa usavršavanjem personalnih računara, odnosno elektronike uopšte.

Slika 02.01. Oprema za digitalnu štampu – printeri velikih formata, računari, radne stanice


Posledica ovog opšteg trenda kompjuterizacije i digitalizacije svih segmenata grafičke proizvodnje jeste svakako i sasvim nov pristup dizajnu grafičkih proizvoda, pripremi za štampu, štampi, grafičkoj doradi, izdavaštvu i drugim segmentima koji sačinjavaju grafičku proizvodnju.

Dosadašnje, klasične podele pojedinih faza izrade grafičkog proizvoda dobile su novu dimenziju koja ih integriše u nove radne celine sa posebnim zahtevima. Svako ko se danas bavi grafičkom proizvodnjom mora da prati nova saznanja, da obavlja više poslova istovremeno i da bude spreman na stalno usavršavanje i eventualne promene.

Današnje globalno tržište karakteriše sve veća konkurentnost, a tehnologiju – sve brži razvoj. Ovo se odnosi i na grafičku proizvodnju – posedovanje pravih i pravovremenih informacija predstavlja osnovu za uspešno praćenje savremenih tehničko-tehnoloških, kao i ekonomskih trendova.

Zahtevi savremene štampe

Zahtevi savremene štampe koji su vezani za procese u štampi, kao i za sam finalni proizvod – otisak, mogu se postaviti kroz nekoliko osnovnih kriterijuma:

1) Vernost reprodukcije (da otisak verno – kvalitetno izrazi željenu poruku), pri čemu se prvenstveno misli na kvalitet otiska i upravljanje kvalitetom otiska (offset štampa je, na primer, "živa" štampa, kod koje se i tokom procesa štampe vrše korekcije). Dakle, TAČNOST OTISKA je osnovna potreba i zahtev savremene štampe. 


Slika 02.02. Ofset reprodukcija slike Shary B. Akers (levo) i Ofset poster (desno)

2) Atraktivnost i upotrebna vrednost proizvoda – otisak, tj. štampani proizvod izražava željenu poruku koja ce pobuditi našu pažnju, ali koja će istovremeno i zadovoljiti namenu, odnosno potrebe korisnika. Ovo se posebno odnosi na izradu ambalaže, s obzirom na to da se danas 99% svih proizvoda mora upakovati u odgovarajuću ambalažu pre nego što stigne do korisnika.  Ovaj zahtev je možda više vezan za dizajniranje grafičkog proizvoda, ali svakako predstavlja važan zahtev, imajući u vidu štampu u širem smislu, odnosno izradu grafičkog proizvoda.


 

Slika 02.03. Izrada kvalitetne ambalaže umnogome određuje atraktivnost samog proizvoda.

3) Cena grafičkog proizvoda – troškove izrade grafičkog proizvoda svesti na minimum, a ne ugroziti prva dva cilja.

4) Brzina štampe – otisak izvršiti na vreme. Ovaj zahtev je posebno bitan za novinsku štampu, gde samo pola sata vremena koje se uštedi na savremenijoj mašini (ako je skraćen period za, npr, pripremu mašine za štampu) može da znači mnoštvo novih informacija koje bi pristigle u tom periodu.

5) Stabilnost u tiražu (kao npr. kod novinske štampe, sa tiražom od 70.000 otisaka/čas, pri čemu svi moraju biti istog – ujednačenog kvaliteta).

6) Visok stepen automatizacije, odnosno eliminisanje ljudskog faktora u procesu štampe. Automatizacija se najviše odnosi na pripremu štamparske mašine, praćenje toka njenog rada i eventualnih intervencija, memorisanje poslova koji se ponavljaju itd.

Slika 02.04. Potpuno automatizovane i kompjuterizovane mašine za digitalnu štampu.

Osnovne faza grafičke proizvodnje

Svaki proces izrade grafičkog proizvoda sastoji se od tri osnovne faze:

  • pripreme za štampu
  • štampe
  • grafičke dorade

 

Faza pripreme za štampu počinje radom grafičkih dizajnera koji komponuju krajnji izgled grafičkog proizvoda, ali u skladu sa željenom tehnikom štampe. U ovom delu teksta kratko će se obraditi grafički dizajn, s obzirom na to da su sve tri navedene glavne faze opisane detaljnije u poglavljima koja slede.

Izrada svakog grafičkog proizvoda (novine, knjige, štampane majice, znaci, fotografije, konzerve za pića, posteri, legitimacije i drugo) započinje fazom dizajniranja grafičke poruke, odnosno grafičkog proizvoda. Ova faza je podjednako važna kao i faze koje slede (generisanje slike, priprema za štampu, štampa i grafička dorada). Naime, u fazi dizajniranja vrši se oblikovanje poruke u zadovoljavajući aranžman (raspored reči, rečenica, slika i boja). Dizajniranje je faza planiranja izgleda poruke, koja će biti upotrebno grafičko sredstvo – grafička komunikacija.

Dizajniranje poruke se mora sprovesti tako da finalni (grafički) proizvod postigne najbolje rezultate. Zato je neophodno sagledavanje sledećih faktora:

  • cena izrade grafičkog proizvoda
  • potrebna količina
  • kvalitet.

 

Dizajner mora da zna da različiti proizvodi zahtevaju i izbor specifičnih tehnika proizvodnje, o čemu mora unapred da vodi računa. Stoga je dizajn "vodeća misao" finalne poruke.

Grafičko oblikovanje – grafički dizajn je oblik vizuelne komunikacije koji upotrebom teksta i slika prenosi informaciju. Grafički dizajn podrazumeva poznavanje likovne estetike i zanatstva, uključujući tipografiju, vizuelne umetnosti, prelom strane, tipografske metode, teoriju i separaciju boja itd. U osnovi (kao i svaki) i grafički dizajn levitira između umetničkog i praktičnog, dizajniranja kao procesa i generisanog proizvoda koja mora da ima upotrebnu vrednost.

Slika 02.05 Dizajn Malcolm Garrett

                             Slika 02.06 Dizajn Milton Glaser                                 Dizajn Jamie Reid

Sada se jasno može videti da onaj ko želi da komunicira mora da analizira mnoge stavke pre nego počne da dizajnira, pre nego što izabere tehniku štampe, pre nego što izvrši završnu doradu i pakovanje grafičkog proizvoda i pre nego što se poruka prezentuje onome kome je namenjena. Za dizajniranje poruke u grafičkoj industriji zaduženi su ljudi koji pripadaju umetnicima u grafičkoj industriji – umetnici, dizajneri, izdavači, promoteri. Ovi ljudi moraju biti kreativni i svesni dobrog poslovanja, kao što je, na primer, poznavanje podataka o tome koliko bi se novca trebalo potrošiti i koga bi trebalo izabrati za rad na sledećim fazama pripreme poruke.

Dodaj komentar Sviđa mi se - (1) Ne sviđa mi se - (0)    

  • Cilj i principi grafičke proizvodnje 1
  • Cilj i principi grafičke proizvodnje 2
  • Cilj i principi grafičke proizvodnje 3